Skip to main content

बनोटका आधारमा वाक्य

बनोटका आधारमा वाक्य  तीन प्रकारका हुन्छन् ।
क) सरल वाक्य 
ख) मिश्र वाक्य
ग) संयुक्त वाक्य 
 क) सरल वाक्य 
१) आर्यन खाना खान्छ ।
२) रोरिसा पढ्छे ।
३) साहिलले हिजो जन्मदिन मनायो ।


 ख) मिश्र वाक्य ( सापेक्ष संयोजकले जोड्छ= जब तब, यो त्यो, भने )
जब बादल लाग्छ तब  पानी पर्छ ।
जब आर्यन घर जान्छ तब खाना खान्छ ।
जो विद्यार्थी अल्छी छ त्यो कहिल्यै सफल हुँदैन ।
ग)  संयुक्त वाक्य (निरपेक्ष संयोजकले जोड्छ = र , अनि, किनभने  )
आर्यन घर जान्छ र खाना खान्छ ।



एउटा मात्रै समापिका क्रियापद प्रयोग भएको वाक्य सरल वाक्य  हो 
   सरल वाक्य
बिराज गफ गर्छ ।
बिराज गफ गरेर घरमा जान बिर्सन्छ ।

जटिल वाक्य (संयुक्त वाक्य र मिश्र )

बिराज गफ गर्छ र घर जान बिर्सिन्छ । ( संयुक्त वाक्य)
जब बिराज गफ गर्छ तब घर जान बिर्सन्छ । ( मिश्र वाक्य)




१) वाक्य संश्लेषण 
क) आदित्य घरमा जान्छ र खाना खाएर फुटबल खेल्न सहिद मैदान जान्छ ।

२ ) वाक्य विश्लेषण 
ख) आदित्य घर जान्छ । आदित्य खाना खान्छ । आदित्य फुटबल खेल्न सहिद मैदान जान्छ ।



प्रश्न :
क)  
ऊ दिनहुुँ गृहकार्य गर्छ । म पनि दिनहुँ गृहकार्य गर्छु ।  हामी एकछिन पढ्छौँ । हामी केही समय खेल्छौँ । हामी साँझ पर्नासाथ घर फर्कन्छौँ ।
= ऊ र म दिनहुँ गृहकार्य गरेर एकछिन पढेपछि केही समय खेलेर साँझ पर्नासाथ घर फर्कन्छौँ।

क) 
= मेरी बहिनी सबेरै उठेर चिया पकाउँछिन् । (सरल वाक्य)
मेरी बहिनी सबेरै उठ्छिन् र उनी चिया पकाउँछिन् । ( संयुक्त वाक्य)
जब मेरी बहिनी सबेरै उठ्छिन् तब चिया पकाउँछिन् । ( मिश्र वाक्य) 



Comments

Popular posts from this blog

विविध शब्दहरू

                      विविध शब्दहरू  क) अनुकरणात्मक शब्द :-  कुनै वस्तु वा पदार्थको आवाज तथा व्यवहारको नक्कल नै अनुकरण हो। यस्तो अनुकरण बुझाउने शब्द नै अनुकरणात्मक शब्द भनेर चिनिन्छ। अनुकरण ध्वनिमा आधारित वा दृश्यमा आधारित हुन्छ । उदाहरण: १) खुरुखुरु (लेख्नु/हिँड्नु/ कुनै काम गर्नु) २) खलखली ( पसिना आउनु) ३) गजक्क ( हुनु) ४) घुटुक्क ( निल्नु)  ५) हरहर ( तिर्खा लाग्नु) ६) घत्रक्क ( खस्नु) ७) चिरबिर ( चरा कराउनु )    आदि   वाक्यमा प्रयोग #थरथर = उनीहरू डरले थरथर काँपिरहेका छन् । # थचक्क = अर्चना खाटमा थचक्क बसी। # फटाफट = हरि फटाफट हिँड्दै छ। ख) पारिभाषिक शब्द :- खास खास क्षेत्रमा चल्ने, विशिष्ट अर्थमा प्रयोग हुने तथा परिभाषामा दिएर शब्दको अर्थ थाह पाइने शब्दलाई पारिभाषिक शब्द भनिन्छ । उदाहरण: १) वैधानिक = विधान वा नियमअनुसारको कुरा २) निर्दलीय =  कुनै राजनीतिक दलको व्यवस्था नगरिएको ३) नागरिकता = नागरिक हुनुको भाव वा अवस्था ४)  परीक्षण = चेक, जाँच गर्ने काम ५) पत्रकार = लेख, रचना, समाचार आ...

पदवर्ग/शब्दवर्ग अभ्याससहित

पदवर्ग/शब्दवर्ग नेपाली भाषामा शब्द संस्कृतबाट, अन्य भाषाबाट र आफ्नै स्रोतका गरी विभाजन गर्न सकिन्छ; यो स्रोतअनुसारको वर्गीकरण हो। यस्तै मूल शब्द र व्युत्पन्न शब्द (मूल शब्दबाट बनेका शब्द) गरी बनोटका आधारमा पनि शब्दको विभाजन हुन्छ; यो बनोटका आधारमा गरिएको शब्दको वर्गीकरण हो।शब्दहरूले वाक्यमा आएर गर्ने कार्यको आधारमा गरिने शब्दको वर्गीकरणलाई पदवर्ग वा शब्दवर्ग भनिन्छ । शब्दवर्ग रूप चल्ने विकारी र रूप नचल्ने अविकारी गरेर दुई प्रकारमा विभाजन गरिएको पाइन्छ । यसलाई निम्नअनुसार हेर्न सकिन्छ। विकारी –   नामिक पद (नाम, सर्वनाम र विशेषण) र क्रियापद अविकारी (अव्यय) – नामयोगी, क्रियायोगी, संयोजक, विस्मयादिबोधक, निपात शब्दवर्ग निम्न छन् १)      नाम २)      सर्वनाम ३)      विशेषण ४)      क्रियापद ५)      नामयोगी ६)      क्रियायोगी ७)      संयोजक ८)      विस्मयादिबोधक ९)      निपात   शब्दवर्ग पहिचान गर्ने आधारहरू श...

नेकशुले २०६९

हिज्जे-विचार नाम १.       ह्रस्व इ, उ अन्त्यमा हुने शब्द-  क) सामान्य पुलिङ्गी शब्द। जस्तै- बाबु, दाइ, भाइ, दाजु, नाति, पनाति, जुवाइँ आदि। ख) सामान्य अप्राणिवाचक उकारान्त नपुंसकलिङ्गी शब्द। जस्तै- घिउ, भालु, गाउँ, हिउँ आदि। ग) नु, आउ, आइ कृत्‌प्रत्यय र आइ, याइँ तद्धित प्रत्यय लागी बनेका शब्द। जस्तै- हिँड्नु, जनाउ, पढाइ, गोलाइ, दुष्ट्याइँ आदि।  अपवाद – दाईं, लडाईं, बसाईं आदि। २.       दीर्घ ई, ऊ अन्त्यमा हुने शब्द-  क)    सामान्य स्त्रीलिङ्गी शब्द। जस्तै- गाई, छोरी, दिदी, बहिनी, सासू, स्वास्नी, धोबिनी, पण्डित्नी, भुनी, मैजू, भाउजू आदि। ख)   सामान्य अप्राणिवाचक इकारान्त नपुंसकलिङ्गी शब्द। जस्तै- कौसी, धुरी, क्वाँटी, खरानी, पानी, बानी, गाली, सिक्री, फर्सी, खैंजडी, हँस्यौली आदि। ग)     मनुश्यको विशेष जात र पेशालाई बुझाउने शब्द। जस्तै- ज्यापू, हिन्दू, धोबी, घर्ती, दमाईं, ठकुरी, सिकर्मी, हलुवाई, सिपाही, काजी, मन्त्री, भाजू, गुभाजू आदि। घ)     आदरार्थी ज्यू, जी...